مدل‌سازی مدیریت بهره‌وری ماشین‌آلات بر اساس رویکرد پویایی سیستم

مدیریت بهره‌وری ماشین‌آلات نیازمند تصمیم‌گیری آینده‌نگر با رویکردی جامع است. در دنیای پررقابت امروز بهره‌وری ماشین‌آلات یکی از مؤلفه‌های اساسی و مهم تضمین موفقیت و سودآوری در پروژه‌های ساخت می‌باشد. با توجه به اینکه هرساله بیشترین بودجه عمرانی کشور صرف هزینه‌های مربوط به ماشین‌آلات ساختمانی می‌گردد، افزایش بهره‌وری در این زمینه نیازمند یک چارچوب مفهومی دقیق و نظام‌مند‌است. مدیریت ماشین‌آلات یک پدیده پویا می‌باشد که با گذر زمان تغییر می‌کند و عوامل متعددی روی آن تأثیرگذار است که هر یک از آن‌ها نیز درگذر زمان تغییر می‌کنند. درنتیجه این مدل‌ها را بر اساس تفکر سیستمی شکل می‌دهیم، علم پویایی سیستم، یک ابزار مدیریتی بر اساس این نگرش است. بنابراین در این تحقیق جهت پیاده‌سازی و درک بهتر مدل‌سازی مدیریت بهره‌وری ماشین‌آلات از ابزار پویایی سیستم (نمودارهای علت و معلولی) بهره بردیم. ازآنجایی‌که مدل‌هایی که به‌دوراز بینش خبرگان، کارشناسان و عوامل پروژه استفاده‌کننده از مدل باشند، کاربردی و قابل‌اجرا نخواهد بود. بنابراین با بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر بهره‌وری ماشین‌آلات توسط عوامل پروژه (کارفرما، پیمانکار و مشاور)، مدل‌های ارائه‌شده در این پژوهش، به‌وسیله تحلیل‌های آماری، تحلیل عاملی و معادلات ساختاری تأییدشده است. در همین راستا به‌عنوان مطالعه موردی، 20 پروژه بزرگ(بالای یک میلیارد) عمران شهرداری اصفهان در بین سال‌های 92 تا 95 با استفاده از توزیع 52 پرسشنامه در بین عوامل پروژه(کارفرما، پیمانکار و مشاور) موردبررسی قرار گرفت. همچنین نتایج تحقیقات نشان داد که نحوه مدیریت، عملکرد فنی ماشین، شرایط کارگاه، نیروی انسانی و آموزش، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بهره‌وری ماشین‌آلات در پروژه‌ها می‌باشد.